Bima utawa Raden Werkudara iku putra nomer kalihe Dewi Kunthi lan Prabu Pandhu Dewanata. Jeneng liyane Bima yaiku Bratasena, Balawa, Birawa, Dandung Wacana, Nagata, Kusumayuda, Kowara, Pandusiwi, Bayusuta, Sena, Wijasena lan Jagal Abilawa. Bima sejatine putrane Batara Bayu lan Dewi Kunthi, awit Prabu Pandhu punika boten kagungan keturunan, punika wujud kuthukan saking Begawan Kimindama. Awit saking Aji Adityaredhaya kagunganipun Dewi Kunthi, pasangan (Prabu Pandhu lan Dewi Kunthi) kasebut pikanthuk keturunan.
Kacarita ing sawijiing dina, ing negara Ngastina, Prabu Pandhu Dewanata lan Dewi Kunti duhkita ing penggalih jalaran lahire jabang bayi kang awujud bungkus.Awake kebungkus selaput tipis kang ora bisa disuwek nganggo gaman apa bae.Kurawa uga melu cawe-cawe mecah bungkus, sanadyan amung lelamisan, bakune arep nyirnaaken si bungkus.Ananging kurawa ora kasil mecah si bungkus.Awit saking pituduhe Begawan Abiyasa, Prabu Pandhu Dewanata terus mbucal bayi bungkus iku ana ing wana Mandalasara. Ing pertapan Wukir Retawu Bagawan Abiyasa kasowanan Raden Permadi kang kaderekaken repat punakawan. “Kanjeng Eyang, kados pundi nasibipun Kakang Bungkus, sampun sawetawis warsa mboten wonten suraos ingkang sae, bab menika Eyaang, andadosaken duhkitaning Kanjeng Ibu Kunti…” Tartamtu Sang Winasis kang pancen luber ing pambudi sampun pirsa apa kang dadi lakon. “Putuku nggeeer, Permadi, mangertiya jer kakangmu nembe nglakoni karmane, ing tembe kakangmu Si Bungkus bakal dadi satriya utama, lan bakal oleh apa kang sinebut wahyu jati…” Anane Si Bungkus ndadekake gegering suralaya. Bumi gonjang ganjing kadya binelah, samodra asat. Nganti wana dadi rata.Ndadekake sak isine wana geger. Para jin sing ana ing wana kasebut krasa keganggu. Ing Suralaya, Batara Guru nimbali Gajahsena, putra sang bathara kang awujud gajah, kinen mecah si bungkus saengga dadi sejatining manungsa. Sang Bathara Guru ugi angutus Dewi Umayi kinen nggladhi kawruh babagan kautaman marang si bungkus. Dewi mlebu ana bungkus menehi klambi kanggo bayi mau, klambi kui “Poleng Bang Bintulu” (kathah kepanggih wonten ing pulau Dewata Bali minangka busanane patung-patung sing dianggep sakral). Boten namung klambi, uga ana gelang Candrakirana, kalung Nagabanda, Pupuk Jarot Asem, Sumping Surengpati (Mahkota) lan Kuku Pancanaka. Banjur Gajah Sena nyoba mecah bungkus bayi kasebut, Gajah Sena nabrak, uga nyeruduk nganggo gadinge nanging bayi kuwi mau malah ngelawan, metu saka bungkuse.Pecahing bungkus dadi sapatemon kelorone, kagyat dadilan perange. Binanting sang Gajahsena. Sirna jasad sang gajah. Roh lan daya kekuatane manjing jroning angga sang bungkus. Praptene Bathara Narada. Si Bungkus tumakon marang Sang Kabayandewa, “Heemmm, aku iki sopo?” “Ngger, sira kuwi sejatine putra nomor loro ratu ing Amarta Prabu Pandudewanata. Sira lahir awujud bungkus, lan kersaning dewa sira kudu dadi satriya utama…, lan sira tak paringi tetenger Bratasena ya ngger…” Bima digawa Batara Bayu tekan Begawan Sapwani, dijenengi Bima.Bayi kasebut uga dijenengi Jayadrata utawa Tirtanata. Jeneng liyane Bratasena, Werkudara tegese weteng srigala, Bima, Gandawastratmaja, Dwijasena, Aryasena awit manunggal karo Gajah Sena, Wijasena, Dandun Wacana awit manunggal karo raja Jodipati adina Prabu Yudhistira, Jayadilaga, Kusumayuda, Kusumadilaga sing tegese menang ana paprangan menang, Aryabrata awit tahan rekasa, wayunendra, Wayu Ananda, Bayuputra, Bayusuta, Bayusiwi awit putrane Batara Bayu, Bondan Peksajandu, tegese kebal racun lan Bungkus timbalan katresnan Prabu Kresna marang Bima. Bima duweni sedulur Tunggal Bayu yaiku Anoman, Gunung Maenaka, Garuda Mahambira, Naga Kuwara, Liman/ Gajah Setubanda, Kapiwara, Yaksendra, Yayahwreka lan Pulasiya. Bima awake gagah prakosa, watake wani, teges, teguh imane. Bima meguru karo Resi Drona babagan olah batin lan kaprajuritan. Banjur uga meguru karo Begawan Krepa lan Prabu Baladewa babagan migunakake Gadha. Tembung angel lan tegese Gaman = Senjata Duhkita = Sedhih, lara Penggalih = Ati, manah Jalaran = Amarga, karana Lelamisan = Ngapusi Sawetawis = Sawetara, kira-kira, antara Winasis = Wong pinter Mbucal = Mbuwang Wana = Alas Suralaya = Kayangan Poleng bang bintulu = corak abang lan biru Kagyat = Kaget Manjing = Mlebu Angga = Awak Praptene = Tekane, rawuhe Gadha = Penthungan cendhak BIMA / WERKUDARA Dasanama = Bayudutam Balawam Bima, Pandhusiwii, Kusumadilaga, Kusumayuda, Sena Wijasena, Gandawastratmaja, Bratasena. Kasatriyan = Tunggul pamenang, Jodhipati. Garwa = 1. Dewi Arimbi peputra R. Gathutkaca 2. Dewi Nagagini peputra R. Antasena Sipat/ watak= Lugu, jujur, prasaja, tan mendha saking bebaya, tan wedi guntur teka kang sinedya, kang cinipta dadi, awake gagah prakosa, watake wani, teges, teguh imane. Aji-aji Bandung bandawasa, wungkal bener, blabag pangantol-antol, Jalasegara. Gegaman Kuku Pancanaka, Gada Rujakpolo, panah Bargawastra. Paraga lan Watak ing lakon Bima Bungkus Bima Wani, teges, teguh imane Dewi Kunthi Sabar, wicaksana Pandu Dewanata Wicaksana, tegas, Begawan Abiyasa Wicaksana Kurawa Wengis, culika Permadi Welas asih, tanggung jawab Dewi Umayi Welas asih, seneng tetulung Batara Guru Seneng tetulung Batara Indra Seneng tetulung Gajah Sena Seneng tetulung Batara Bayu Seneng tetulung Batara Narada Seneng tetulung Resi Drona Sekti Begawan Krepa Sekti Latar ing crita Bima Bungkus: a. Wektu kedadeyan ing crita Bima Bungkus ora dijlentrehake kanthi gamblang. b. Swasana: kuwatir (merga Bima lair kanthi bungkus lan ora ana gaman kang nedhas), Tegang (Nalika arep mecahake bungkuse Bima) c. Papan Panggonan Kerajaan Ngastinapura, Alas Mandalarasa, suralaya Pitutur luhur kang ana ing crita Bima Bungkus yaiku: a. Dadi wong kudu seneng tetulung marang wong liya. b. Yen karo sedulur kudu welas asih. c. Dadi wong tuwa kudu sabar lan wicaksana. d. Dadi wong lanang kudu sing wani, teges, tanggung jawab, dan teguh imane. Gegayutane pitutur luhur kang ana ing sakjroning crita wayang Bima Bungkuskaliyan kahanan jaman saiiki yaiku: a. Jaman saiki wong seneng tetulung ana karep kang arep digayuh. b. Yen duwe sedulur sugih dicedhaki, nanging sedulur sing ora duwe malah diadohi. c. Ana saperangan wong tuwa kang luwih mentingake gaweane tinimbang anakke, mula akeh bocah kang ora manut marang wong tuwane. d. Ning jaman saiki akeh wong lanang kang ora tangung jawab lan ora manut karo agamane, luwih mentingake kadonyan tinimbang akhirate. Sinopsis crita Mahabarata Bima Bungkus kasebut. 1) Pokok isicrita • Prabu Pandu lan Dewi Kunti nandhang sedhih amargikang putra lair awujud bungkus. • Premadi nyritakake kahanane kakange yaiku Bimamarang Begawan Abiyasa. • Gajah sena kautus mecah bungkus • Gajah sena nyawiji tunggal kaliyan Bima sasampunipun mecah bungkus • Bratasena nyirnakake para raseksa 2) Sinopsis Crita Kacarita ing Astina, Prabu Pandu lan dewi Kunthi nandhang sedih merga ingkang putra lair awujud bungkus. Dhawuhe Begawan Abiyasa, bungkus kudu dibuwang ing alas MandalarasaIng pertapan Raden Premadi njelasake kahanan Bima Bungkus marang Retawu Begawan Abiyasa. Amarga si bungkus nggegeake Donya, Bathara Guru ngutus Gajah Sena kanggo mecah si Bungkus lan uga ngutus Dewi Umayi kanggo ngajari babagan apik marang si bungkus. Sasampunipun si Bungkus pecah, si Bungkus mateni Gajah Sena banjur Batara Narada nerangake awake si Bungkus lan maringi asma Bratasena.